รวมเทคนิควิธีทำความสะอาดสแตนเลส
การทำความสะอาดสแตนเลสอย่างง่าย ๆ
เมื่อใช้อุปกรณ์ เครื่องใช้เฟอร์นิเจอร์ หรือสิ่งของใด ๆ ก็ตามมักจะเกิดรอยคราบ รอยสกปรกติดอยู่ สเตนเลสก็เหมือนวัสดุทั่วไปที่เมื่อนำมาใช้จะเกิดคราบต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นคราบอาหาร คราบนิ้วมือ คราบตกค้างจากสารทำความสะอาด หรือการใช้สเตนเลสในสภาพอากาศที่แตกต่างกัน เช่น แถบพื้นที่ชายฝั่งทะเล สิ่งเหล่านี้ย่อมก่อให้เกิดคราบสกปรก ความหม่นของผิว หรือการกัดกร่อน ดังนั้นการจะทำความสะอาดสเตนเลส ก่อนอื่นสิ่งที่เราควรคำนึงถึง
สิ่งที่ควรคำนึงถึงก่อนทำความสะอาดสแตนเลส
1. ต้นเหตุของการเกิดคราบหรือรอยสปรก
2. อุปกรณ์ทำความสะอาด
3. สารทำความสะอาด
4. สภาพแวดล้อม
เทคนิคการทำความสะอาดสแตนเลส ในกรณีต่างๆ
สแตนเลสมีรอยเปื้อนที่เกิดจากฝุ่นผง ดิน รอยนิ้วมือ
เพียงแค่ใช้ฟองน้ำชุบน้ำอุ่น หรือผงซักฟอก หรือสบู่ละลายกับน้ำอุ่น เช็ดบริเวณรอยเปื้อนแล้วเช็ดให้แห้งด้วยผ้าขนหนูหรือผ้าธรรมดาหากคราบสกปรกยังติดอยู่ อาจใช้น้ำอุ่นผสมสารละลาย เช่น แอลกอฮอลล์ หรือ อาเซโตน ล้างออกด้วยน้ำเย็น และเช็ดให้แห้ง
สแตนเลสมีรอยนิ้วมือที่ติดมานาน
ก่อนทำความสะอาดควรสวมถุงมือ เพราะต้องใช้โซดาไฟและถูด้วยแผ่นยางเบา ๆ แล้วใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดทำความสะอาดหลังจากนั้นล้างด้วยน้ำอุ่น ทางที่ดีควรเช็ดให้แห้งด้วย
สแตนเลสเลอะคราบชาและกาแฟ
หากใช้ถ้วยสเตนเลส หรือบางบ้านใช้หม้อสเตนเลสต้มชา หรือแม้กระทั่งหม้อต้มกาแฟสเตนเลส เมื่อใช้ไปนาน ๆ แล้วไม่ทำความสะอาดให้ดี อาจเกิดรอยคราบของชาหรือกาแฟ ขอแนะนำให้ล้างภาชนะหรือหม้อต้มด้วยโซดาไบคาร์บอเนตกับน้ำ แล้วล้างออกอีกครั้งด้วยน้ำสบู่ จากนั้นล้างให้สะอาดด้วยน้ำอุ่น ขั้นตอนสุดท้ายก็เช็ดให้แห้ง
สแตนเลสมีคราบน้ำมะนาวหรือน้ำที่มีฤทธิ์เป็นกรด
จุ่มสเตนเลสลงในน้ำส้มสายชูเจือจาง 25% ล้างให้สะอาด ล้างออกด้วยน้ำสบู่และน้ำ และล้างด้วยน้ำอุ่นอีกครั้ง เช็ดให้แห้ง หากยังไม่สะอาดพอ อาจจะใช้กรดไนตริกผสมกับน้ำในอัตราส่วน 15 ต่อ 85 ราดบนผลิตภัณฑ์หรือบนอุปกรณ์สเตนเลสที่มีคราบเปื้อน หลังจากนั้นล้างให้สะอาดด้วยน้ำ ทิ้งไว้สักพักแล้วล้างออกด้วยน้ำสบู่ แล้วจึงล้างด้วยน้ำจนกว่าจะแน่ใจว่าสะอาด แล้วจึงเช็ดให้แห้ง
สแตนเลสที่คราบสกปรกเกิดจากโรงงาน
เช่น จารบี น้ำมัน ฝุ่นผง เศษโลหะเล็ก ๆ จากการกัด ไส กลึง ด้วยเครื่องจักร กระบวนการประกอบ น้ำมันหล่อลื่นชนิดที่มีฤทธิ์เป็นด่างและไม่มีฤทธิ์เป็นด่าง กราไฟท์ โมลิบดินัม ซิลิกา … น้ำมัน คราบมัน และ จาระบีเมื่อ เกิดรอยเปื้อนจากคราบน้ำมัน หรือจาระบี ให้ใช้แอลกอฮอล์เช็ดบริเวณรอยเปื้อนหรือจุ่มสเตนเลสลงในแอลกอฮอล์ แล้วล้างน้ำอุ่นผสมกับสบู่หรือผงซักฟอก หลังจากนั้นล้างออกด้วยน้ำ และเช็ดให้แห้ง
สแตนเลสมีสิ่งสกปรกที่แข็งติด และสีของผิวสเตนเลสเปลี่ยนเนื่องจากความร้อน
ทา ครีม หรือผงขัด (เช่น บัรสโซ) ลงบนชิ้นงานแล้วขัดคราบที่ติดบนชิ้นงานไปในทิศทางเดียวกันกับโครงสร้างของ ผิว ล้างด้วยน้ำเย็นและเช็ดให้แห้ง หรือล้างด้วยสารละลายของกรดฟอสสเฟอร์ริก และล้างด้วยสารละลายแอมโมเนีย แล้วค่อยล้างออกด้วยน้ำ และเช็ดจนแห้ง
สแตนเลสเปื้อนสี หรือสิ่งสกปรกที่ติดแน่นมาก
ถ้าสเตนเลสที่เกิดเปื้อนสี อาจจะเป็นสีทาบ้าน แล้วกระเด็นมาโดน เป็นต้น ของแนะนำให้ใช้ฟองน้ำหมาด ๆ จุ่มผงขัด ถูตรงรอยเปื้อนไปในทิศทางเดียวกัน ไม่ควรถูไป ๆ มา ๆ เสร็จแล้วล้างด้วยน้ำ และเช็ดให้แห้ง หรือจะล้างด้วยสารละลายสี โดยใช้แปรงไนลอนนุ่ม ๆ ถูบริเวณที่เกิดรอยเปื้อนเบา ๆ จนคราบหลุดออก แล้วล้างออกด้วยน้ำหลังจากนั้นก็เช็ดให้แห้ง
ป้าย และสติ๊กเกอร์ สแตนเลส
จุ่มชิ้นงานสเตนเลสลงในน้ำสบู่อุ่น ๆ เพื่อลอกเอาป้ายออก จากนั้นล้างให้สะอาดด้วยน้ำอุ่น เช็ดให้แห้งด้วยผ้า หากยังไม่ออกให้ถูกาวออกด้วยเบนซิน ล้างด้วยน้ำสบู่ และล้างด้วยน้ำจนกว่าจะแน่ใจว่าไม่มีคราบน้ำมันเบนซินติดอยู่ แล้วเช็ดให้แห้ง
สแตนเลสมีรอยครูดกับพื้น หรือรอยแปรงขัดบาง
คนเข้าใจผิด คิดว่าทำความสะอาดด้วยแปรงขัดลวด แล้วคราบต่าง ๆ จะหมดไป โดเฉพาะอุปกรณ์เครื่องครัว จึงทำให้อุปกรณ์เต็มไปด้วยรอยมากมาย ต้องจำไว้เลยว่า ห้ามใช้แปรงเหล็ก หรือฝอยเหล็กที่ทำจากเหล็กกล้าคาร์บอน เมื่อมีรอยเปื้อนประเภทนี้เกิดขึ้น ให้ขัดด้วยลูกล้อขัดในไปในทิศทางเดียวกัน ล้างด้วยน้ำผสมสบู่ หรือผงซักฟอก ตามด้วยน้ำสะอาดจนกว่าจะหมดคราบ และเช็ดแห้ง (ข้อควรระวัง ในการใช้ลูกล้อขัดก็คือ วิธีการนี้จะไม่ใช้กับผิวสเตนเลส 2B หรือ 2D หรือผิวงานสำหรับตกแต่ง)
สแตนเลสเกิดคราบสนิม
จุ่มผลิตภัณฑ์สเตนเลสลงในน้ำอุ่นที่มีส่วนผสมสารละลายกรดไนตริกในอัตราส่วน 9 ต่อ 1 ประมาณ 30 – 60 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำหลาย ๆ ครั้งจนสะอาด จากนั้นต้องเช็ดให้แห้ง … กรณีคราบสนิมติดแน่น จำเป็นจะต้องล้างผิวสเตนเลสด้วยสารละลายกรดออกชาลิค อย่าลืมสวมถุงมือ และทิ้งผลิตภัณฑ์สเตนเลสนั้นไว้ประมาณ 20 นาที จึงล้างออกด้วยน้ำและเช็ดให้แห้ง
สีรุ้งที่กาต้มน้ำ
หาก กาต้มน้ำที่ใช้ได้ซักระยะหนึ่งเกิดปรากฎลักษณะสีรุ้งที่กาต้มน้ำ สามารถทำความสะอาดได้ ด้วยน้ำยาทำความสะอาดผิวสเตนเลส ลักษณะดังกล่าวนี้เกิดจากการให้ความร้อนสูงเกินไปหรือปล่อยให้กระทะเดือดจน แห้ง จะทำให้เกิดลักษณะสีรุ้งบนผิวของสเตนเลส ซึ่งไม่เป็นอันตรายต่อร่างกายแต่อย่างใด
เกิดจุดขาว ๆ ภายในกาต้มน้ำเมื่อ
ใช้กาต้มน้ำไปนาน ๆ จะเกิดจุดขาว ๆ ภายในกาต้มน้ำซึ่งไม่สามารถขจัดออกได้ด้วยวิธีทำความสะอาดแบบปกติ จุดขาว ๆ นั้นเกิดจากตระกรันคาร์บอเนตที่เกิดจากการต้มน้ำกระด้างที่ประกอบด้วยเกลือ แคลเซียมและแมกนีเซียมซึ่งละลายในน้ำ และวิธีการขจัดตระกรันให้ใช้น้ำส้มสายชู แต่ถ้าคราบติดแน่นมากให้ผสมกับน้ำส้มสายชู แล้วต้มให้เดือดประมาณ 10 -15 นาทีค่อยเช็ดทำความสะอาดคราบ
คราบสีดำหรือเหลืองที่เกิดจากเตาแก๊ส
ลองแช่ภาชนะนั้นในน้ำร้อนที่ผสมน้ำยาล้างจานแล้วล้างทำความสะอาด และหากยังไม่สามารถขจัดคราบได้ให้ลองใส่น้ำเกลือแล้วต้มจนเดือด นำมาเช็ดทำความสะอาด อาจทำให้คราบที่เกิดหลุดออกมาได้ ถ้าหากคราบนั้นยังไม่หลุด ให้ใช้ผงขัดโดยวิธีการขัดเบา ๆ หรือแผ่นขัดที่ไม่ใช่โลหะ หรือแผ่นขัดสำหรับผิวสเตนเลส ในการขจัดคราบฝังแน่น ซึ่งอาจทำให้เกิดดารขูดผิวภาขนะได้ ถ้าเกิดปรากฏรอยหลังการขัดผิวอย่างชัดเจน ให้ลองขัดซ้ำไปในทิศทางเดียวกับที่รอยปรากฏเพื่อกลบเกลื่อนรอยเสียหายบนผิว ของชิ้นงาน
สิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำในการทำความสะอาดเครื่องสแตนเลส
Kitchenform ขอให้ข้อแนะนำเพิ่มเติม ว่าสิ่งใดควรทำและสิ่งใดไม่ควรทำในการทำความสะอาดเครื่องสแตนเลส ดังนี้
สิ่งที่ควรทำ
• บางครั้งอาจไม่มีเวลาได้ทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ หากวันใดสังเกตเห็นคราบ หรือฝุ่นละอองใด ๆ บนอุปกณ์หรือผลิตภัณฑ์สเตนเลสควรจะรีบทำความสะอาดทันที
• หากใช้อุปกรณ์เครื่องครัวเป็นสเตนเลส ควรล้างน้ำอุ่นเพื่อขจัดคราบความมันออกก่อนแล้วค่อยล้างด้วยน้ำยาล้างจานและน้ำตามขั้นตอนปกติ
• หากจำเป้นที่จะต้องใช้กดกัดทำความสะอาดสเตนเลส ควรใช้ด้วยความระมัดระวัง และสวมถุงมือป้องกันทุกครั้ง
• ควรตรวจดูให้แน่ใจว่าอุปกรณ์ทำความสะอาดที่ทำมาจากเหล็ก หรือใช้ทำความสะอาดชิ้นส่วนเหล็กกล้าคาร์บอนมีคราบ / สนิมเหล็กติดมาด้วยหรือไม่ ถ้ามีควรทำความสะอาดให้ดี
• การทำความสะอาดสเตนเลส 2 ขั้นตอนสุดท้ายที่สำคัญและไม่ควรลืมเป็นอย่างยิ่ง คือการล้างด้วยน้ำจนสะอาด และเช็ดให้แห้งด้วยผ้า
สิ่งที่ไม่ควรทำ
• ไม่ควรเคลือบผิวสเตนเลสด้วยแว็กซ์ หรือวัสดุที่ผสมน้ำมัน เพราะจะทำให้เกิดคราบสกปรก หรือฝุ่นละอองติดบนพื้นผิวสเตนเลสได้ และทำให้ล้างทำความสะอาดออกได้ยาก
• ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีส่วนประกอบของคลอไรด์ และฮาไลด์ เช่น โบรไมน์ ไอโอดีน และ ฟลูออรีน
• ไม่ควรใช้ย่าฆ่าเชื้อในการทำความสะอาดชิ้นงานสเตนเลส
• ไม่ควรใช้กรดไฮโดรริก (HCI) ในการทำความสะอาดเพราะจะก่อให้เกิดการกัดกร่อนแบบรูเข็ม และการแตกบนพื้นผิวของสเตนเลส
• ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่เราไม่แน่ใจว่ามีฤทธิ์เป็นกรดหรือด่าง แล้วจะเหมาะสมกับการใช้ขจัดคราบสกปรกประเภทไหน
• ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำความสะอาดเครื่องเงิน มาทำความสะอาดสเตนเลส
• ไม่ควรใช้สบู่ หรือผงซักฟอกมากเกินไป เพราะจะทำให้ผิวสเตนเลสมันและหมอง
• ห้ามนำเอาเม็ดโลหะหรือทรายที่เคยใช้พ่นทำความสะอาดเหล็กกล้าคาร์บอนมาใช้ร่วมกันกับสเตนเลส
• ห้ามใช้กรดไฮโดรลิคขจัดปูนฉาบ หรือ ซีเมนต์ที่ติดเปื้อนผิวสเตนเลสให้ใช้น้ำล้างปูนฉาบก่อนที่จะแห้ง
หวังว่าบทความนี้จะมีประโยชน์สำหรับคุณพ่อบ้านแม่บ้าน ในการทำความสะอาดเครื่องครัว หรือ ภาชนะที่เป็นสแตนเลสของท่าน
“KITCHENFORM” ศูนย์รวมเครื่องใช้ไฟฟ้า อุปกรณ์เครื่องใช้ในครัว แบรนด์ชั้นนำคุณภาพ เตาแก๊ส เตาไฟฟ้า เตาแม่เหล็กไฟฟ้า เตาอบ ไมโครเวฟ เครื่องดูดควัน อ่างล้างจาน เครื่องทำน้ำอุ่น ฯลฯ ยินดีให้คำปรึกษาและแนะนำทุกเรื่องเกี่ยวกับเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์เครื่องใช้ในครัว – คิดจะซื้อเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์ในห้องครัว คิดถึงเรา “คิทเช่นฟอร์ม”
